Mơ lúc tỉnh táo – Hiện tượng đặc biệt trong giấc ngủ

Bên cạnh những giấc mơ ban đêm, chúng ta còn gặp không ít những “giấc mộng khi thức”. Đó là hiện tượng mơ khi đã tỉnh giấc nhưng vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo. Giấc mơ lúc tỉnh táo mang đến cho ta cảm giác “như thật” kỳ lạ. Vậy tại sao lại có hiện tượng này và nó có ý nghĩa gì? Hãy cùng DiembaoAz tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Khám phá khái niệm về “giấc mơ khi thức”

Giấc mơ lúc tỉnh táo hay còn gọi là giấc mơ ban ngày, là hiện tượng một người gặp các giấc mộng khi họ đã thức dậy nhưng chưa hoàn toàn tỉnh táo, đang ở trạng thái vừa ngủ vừa thức.

Những giấc chiêm bao lúc thức này thường cho chúng ta cảm giác “chìm đắm” giữa thực tế và ảo tưởng đặc biệt.

Định nghĩa mơ lúc tỉnh táo

Mơ lúc tỉnh táo là hiện tượng mơ khi đã rời khỏi giấc ngủ sâu nhưng chưa hoàn toàn tỉnh táo. Lúc chập chờn giữa thức và ngủ chính là “mảnh đất màu mỡ” để những giấc mộng được kết hợp, hình thành.

Đặc điểm của giấc mộng trong tình trạng tỉnh táo

Giấc mộng khi thức thường rất ngắn và dễ bị lãng quên sau khi có được trạng thái tỉnh táo. Nhưng chúng mang lại cảm giác như thực rất đặc biệt, khiến ta khó phân biệt được thực tại hay mơ.

Những nguyên nhân chính dẫn đến mơ khi đang thức

Tại sao lại có hiện tượng “mơ mà tự nhiên tỉnh” này?

Tình trạng chập chờn giữa thức và ngủ

Đây chính là thời điểm đặc biệt, khi não bộ hoạt động trong trạng thái muốn ngủ nhưng vẫn đang thức, tạo cơ hội cho việc kết hợp thành “giấc mơ thực” kỳ lạ.

Sự kích thích từ trí nhớ gần

Não bộ vẫn còn vận hành dưới sự chi phối của trí nhớ ngắn hạn, do đó khi “sản xuất” giấc mơ, nó chỉ lấy nội dung từ những chuyện vừa xảy ra gần đó thôi. Điều này tạo nên ảo giác giống thực tế trong mơ.

Giải thích lý do mơ lúc tỉnh dễ bị quên sau đó

Tại sao giấc mộng khi thức lại hay bị lãng quên đến thế? Nguyên nhân chính bao gồm:

Thời gian giấc mơ quá ngắn

Giấc chiêm bao lúc thức chỉ xuất hiện trong tích tắc nên không đủ để tạo dấu ấn sâu đậm vào trí nhớ. Trí nhớ chỉ ghi lại như một hình ảnh thoáng qua.

Khó ghi dấu ấn sâu vào trí nhớ

Hầu hết mọi người sẽ không thể hiện trạng thái “lơ mơ” lâu để tạo nên giấc mơ có “chất lượng”. Vì thế, giấc mơ lúc tỉnh cũng khó có thể tạo ra dấu ấn sâu sau khi thức giấc.

Phân biệt “mơ thực” và chính thực tế

Làm sao để phân biệt rõ ràng giữa thực tế và giấc mơ khi tỉnh dậy? Dưới đây là một số đặc điểm nhận biết:

Dấu hiệu nhận biết giấc mơ, ảo giác

Các dấu hiệu giúp nhận biết giấc mơ khi thức bao gồm: cảnh vật mờ hơi mờ ảo, xuất hiện những điều kỳ lạ, tồn tại nhiều yếu tố không hợp lý.

Cách phân tích kỹ nội dung chiêm bao để nhận ra sự thật

Hãy cố gắng phân tích, đặt câu hỏi về nội dung chiêm bao. Những yếu tố giả tạo, phi logic sẽ bị lộ ra khi ta tỉnh táo quan sát.

Tâm lý học lý giải về cơ chế mơ “như có thật”

Các nhà khoa học cho rằng “mơ thực lúc tỉnh” có cơ chế hoạt động riêng biệt như sau:

Hoạt động của não bộ khi buồn ngủ

Khi còn đang buồn ngủ, não bộ chưa kịp tách bạch thực tế và các trạng thái mơ màng. Do đó, giấc mơ được tạo ra giống y như thật là điều dễ hiểu.

Giấc mơ – ảnh ảnh của thực tế

Não bộ lúc này chỉ phản ánh ngắn gọn lại thực tế vừa trải qua gần đó mà thôi, giấc mơ chỉ là bản “tóm tắt” đó.

Những tác động tiêu cực từ “mơ thực lúc tỉnh”

Tuy thú vị nhưng “mơ thực” cũng tiềm ẩn một số hiểm họa khó lường:

Gây nhầm lẫn với thực tế

Rất dễ nhầm lẫn giấc mơ với thực tế, dẫn tới quyết định hoặc hành vi sai lầm, thiếu tỉnh táo.

Phá vỡ ranh giới giữa mơ và thật

Giấc mơ trong trạng thái tỉnh táo khiến ta mờ nhạt giới hạn giữa cái thật và cái giả. Điều này tiềm ẩn nguy cơ rối loạn nhận thức, suy giảm khả năng phân tích khách quan thực tế.

Cách đối phó với giấc mơ quá thực khi thức giấc

Làm thế nào để xử lý hiện tượng mơ như thật khi tỉnh một cách an toàn, hiệu quả?

Xác định rõ trạng thái tỉnh hay mơ

Trước khi đưa ra bất cứ quyết định quan trọng nào, bạn nên dành chút thời gian “tái lập” trạng thái nhận thức trước.

Ghi chép lại ngay các chi tiết giấc mơ

Việc ghi lại giấc mơ khi thức càng chi tiết và sinh động càng tốt. Điều đó giúp bạn phân biệt rõ hơn ranh giới mơ và thực.

Trên đây là một số chia sẻ về giấc mơ lúc tỉnh táo – hiện tượng thú vị của não bộ con người. Hy vọng bài viết có ích cho bạn!